Per 1 januari 2018 is de Wet beperking wettelijke gemeenschap van goederen in werking getreden. Dit houdt in dat het eigen vermogen dat vóór de trouwdatum is opgebouwd alsmede ontvangen erfenissen en schenkingen buiten de gemeenschap van goederen vallen. Hoe werkt deze wet en wat zijn de verschillen met de algehele gemeenschap van goederen en huwelijkse voorwaarden?
(tot 2018)
Algehele gemeenschap van goederen
Wanneer partners geen afspraken hebben gemaakt vóór het aangaan van hun huwelijk of geregistreerd partnerschap gold volgens de oude wetgeving de algehele gemeenschap van goederen. Dat betekent dat alle bezittingen (en schulden) die vóór en tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap zijn opgebouwd gezamenlijk eigendom zijn. Dat geldt in beginsel ook voor bijvoorbeeld een schenking, erfenis of (uw aandeel in) het familiehuisje. Na een scheiding moeten de partners al het geld en bezittingen in principe in tweeën verdelen. Hetzelfde geldt voor de schulden. Ook als u niet weet dat uw partner schulden heeft gemaakt, moet u daar toch aan meebetalen.
(vanaf 2018)
Beperkte gemeenschap van goederen
Voor stellen die trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaan op of na 1 januari 2018 geldt tegenwoordig automatisch de beperkte gemeenschap van goederen. Dat betekent dat alleen vermogen dat tijdens het huwelijk of het geregistreerde partnerschap is opgebouwd van u samen is. Bezittingen of schulden van vóór het huwelijk vallen niet in de gezamenlijke boedel. Ook schenkingen, giften en erfenissen blijven persoonlijk bezit, of ze nu vóór of tijdens het huwelijk zijn ontvangen. Om te kunnen aantonen dat bepaalde bezittingen uw persoonlijk eigendom zijn, is een goede administratie belangrijk. Zonder bewijs van eigendom worden persoonlijke spullen toch tot het gemeenschappelijk vermogen gerekend. Dit kan bijvoorbeeld bij een echtscheiding of overlijden belangrijk zijn.
Voor schulden die ontstaan tijdens het huwelijk, ook als een van de partners hier niets van af weet, zijn volgens de nieuwe wet beide partners nog steeds aansprakelijk.
Huwelijkse voorwaarden en partnerschapsvoorwaarden
Wilt u tijdens uw huwelijk of geregistreerd partnerschap afwijken van de wettelijke regeling zoals hierboven omschreven? Dan gaat u naar de notaris voor het opstellen van huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden. Deze situatie verandert niet door de nieuwe wet. Denk bijvoorbeeld aan het aangaan van een algehele gemeenschap van goederen of juist het uitsluiten van iedere vorm van gemeenschap van goederen.
Huwelijkse voorwaarden worden door ons ingeschreven in het Huwelijksgoederenregister bij de rechtbank van het arrondissement (gebied) waar u getrouwd bent. Dat register is openbaar en kan door iedereen worden ingezien. Dit biedt u een sterkere bewijspositie tegenover schuldeisers.
Met huwelijkse voorwaarden wijkt u dus af van de wet. U mag deze in principe invullen zoals u zelf wilt, zolang u maar niet tegen andere wettelijke regels ingaat. Dat heet “contractsvrijheid”. U kunt bijvoorbeeld niet van de regels van gezinsbescherming afwijken. U hebt altijd toestemming van uw partner nodig om het gezamenlijke huis te verkopen of er een hypothecaire lening op af te sluiten. Ook kunt u zich niet onttrekken aan uw onderhoudsplicht ten opzichte van de ander.
Tien redenen om huwelijkse voorwaarden op te maken
- Vaststelling van de verdeling van inkomen en vermogen bij aanvang van je huwelijk.
- Afspraken over de compensatie van bereidheid van de ene partner om kinderen te verzorgen en gedurende die tijd niet te (kunnen) werken.
- Bescherming van een eventuele onderneming van een van beiden tegen de gevolgen van echtscheiding of schulden van de andere partner.
- Bescherming van het vermogen van de ene partner tegen schulden van de onderneming van de andere partner.
- Bescherming van uw vermogen tegen de gevolgen van gedragingen van uw partner.
- Afspraken over het delen van ouderdoms- en nabestaandenpensioen bij onverhoopte echtscheiding.
- Verzorging van de overblijvende partner in geval van overlijden.
- Bescherming van uw vermogen (of voor u belangrijke spullen) tegen aanspraken van uw partner bij eventuele echtscheiding.
- Voorkomen van deling van inkomen, schenkingen of erfenissen.
- Omdat u in principe alles kunt regelen zoals u het wilt hebben.
Ondernemen en trouwen/aangaan geregistreerd partnerschap
Ondernemen brengt financiële risico’s met zich mee. Men start een onderneming met de verwachting dat het in de loop der tijd zal groeien en er winsten worden gemaakt. Dit kan soms helaas anders aflopen en ervoor zorgen dat er schulden ontstaan in het bedrijf. Dit kan ook doorwerken in de financiële situatie van (het gezin van) de ondernemer zelf. Dat terwijl u uw privé vermogen en het vermogen van uw partner niet in gevaar wilt brengen.
Een paar voorbeelden van vervelende situaties die u graag wilt voorkomen.
- Schulden van de onderneming. U kunt het zo regelen dat u privé niet aangesproken kunt worden voor de schulden in uw onderneming. Uw huis en privé vermogen blijven bij een eventueel faillissement buiten schot.
- Meerdere compagnons in de onderneming. Als uw compagnon privé failliet gaat, overlijdt of met echtscheiding te maken krijgt, wilt u daar in uw onderneming geen nadelige financiële gevolgen van ondervinden. En u wilt ook niet dat de erfgenamen zich ineens met de bedrijfsvoering kunnen gaan bemoeien. Ook wilt u voorkomen dat enerzijds uw onderneming en anderzijds u beiden in privé nadelige gevolgen ondervindt als het misgaat met de samenwerking met uw compagnon(s). Naast uw eigen huwelijkse voorwaarden hebt u daarom ook een aandeelhoudersovereenkomst nodig. Daarin maakt u onder meer afspraken over de waardering en de betaling van aandelen bij uittreden, arbeidsongeschiktheid en dergelijke.
- Ziekte en arbeidsongeschiktheid. Wat moet er gebeuren als u voor langere tijd uw bedrijf niet kunt uitoefenen door ziekte of arbeidsongeschiktheid? En wat heeft dat privé voor consequenties?
- Bedrijfsverliezen. In huwelijkse voorwaarden kunt u bepalingen opnemen waarmee u ingeval van bedrijfsverliezen de inkomensverrekening beperkt. Of bepalingen over compensatie van bedrijfsverliezen voordat inkomensverrekening plaatsvindt.
- Overlijden. Ook in uw omgeving zal het gebeuren. Mensen die plotseling overlijden terwijl ze nog volop in het dagelijkse leven staan. Het zal u maar gebeuren. En als u dan enig ondernemer of aandeelhouder bent, hoe moet het dan verder met het bedrijf? En wat moeten uw erfgenamen dan wel en niet kunnen doen? Ook hierover legt u afspraken vast, niet alleen in uw huwelijkse voorwaarden maar ook in uw testament.
- Echtscheiding. Natuurlijk, u gaat geen relatie met elkaar aan in de veronderstelling dat u ooit gaat scheiden. Juist omdat u het nu goed met elkaar kunt vinden, regelt u de gevolgen van onverhoopte echtscheiding nu. U voorkomt daarmee niet alleen eindeloze (juridische en emotionele) gevechten, u voorkomt ook schade voor uw partner en voor uw onderneming. Voorkom dat einde huwelijk ook einde zaak wordt.
- Pensioenverevening. De wet verplicht u om bij echtscheiding het tot dan toe opgebouwde pensioen bij uitkering fifty/fifty te verdelen. Het kan zelfs zijn dat u de helft van het pensioen direct moet afstorten. Dat is niet zo’n probleem als uw pensioen is ondergebracht bij een verzekeraar. Hebt u het in eigen beheer, dan kan dat gevaarlijk zijn voor de continuïteit van uw bedrijf.
Om uw partner, onderneming en uzelf te beschermen, raden wij dus aan om huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden op te stellen. Wij helpen u graag met op maat gemaakte afspraken.
Mogen wij na het aangaan van een huwelijk of geregistreerd partnerschap namens elkaar handelen als een van ons wilsonbekwaam wordt?
Veel mensen zijn in de veronderstelling dat je als gehuwde of geregistreerde partner het recht hebt om zaken te regelen namens elkaar als een van de partners wilsonbekwaam is geworden. Niets is minder waar. De wet vereist dat je elkaar officieel een volmacht geeft om namens elkaar zaken te mogen regelen. Dit kan door middel van een notarieel levenstestament.
In een levenstestament legt u vast wie u wenst te benoemen tot uw gevolmachtigde. Dit kunnen bijvoorbeeld in eerste instantie uw partner en in tweede instantie uw kinderen samen zijn. Het levenstestament geeft een algemene volmacht. Dit houdt in dat op ieder rechtsgebied namens u de zaken goed geregeld kunnen worden. Denk aan uw bankzaken, het doen van boodschappen, zaken met betrekking tot de koop of verkoop van uw woning, uw bedrijf of een erfenis of schenking.
Hebben wij testamenten nodig nu wij getrouwd of geregistreerde partners zijn?
De wet heeft gelukkig al een hoop geregeld voor gehuwden en geregistreerde partners. Zo bent u automatisch erfgenaam van elkaar en heeft u recht op een verhoogde fiscale vrijstelling van elkaar. Toch kan het om verschillende redenen verstandig zijn om ook testamenten op te stellen:
- Het besparen van erfbelasting;
- Het verzorgd achterlaten van uw minderjarige kinderen. Zonder testamenten is er niets geregeld over de voogdij over uw kinderen;
- Toezicht instellen op het vermogen dat uw (minderjarige) kinderen van u erven;
- Elkaar beschermen tegen eventuele aanspraken van de kinderen op hun legitieme portie na overlijden van een van u;
- Het toevoegen van een Wlz-clausule waarmee de kans verkleind kan worden dat er te veel betaald moet worden aan een zorginstelling;
- Het toevoegen van een uitsluitingsclausule, waarmee wordt voorkomen dat uw erfenis bij schoonfamilie terechtkomt;
- Het maken van een eerlijke verdeling van uw vermogens over uw families. Zonder testament komt alles namelijk bij één familie terecht na het laatste overlijden;
- Voortzetting van uw onderneming in goede banen leiden door uw aandelen aan de juiste personen na te laten.
Wenst u meer te weten te komen over het aangaan van een huwelijk of geregistreerd partnerschap? Neem dan contact met ons op via de onderstaande knop om een afspraak met een van onze (kandidaat-)notarissen te maken. Wij geven u graag deskundig advies.