Diverse zaken die geregeld moeten worden
Hieronder leggen wij u enkele zaken uit die geregeld moeten worden op basis van prioriteit.
1. De uitvaart
Het belangrijkste dat geregeld moet worden na een overlijden is de uitvaart. Er zal contact opgenomen moeten worden met een uitvaartonderneming voor het regelen van de uitvaart. De uitvaartondernemer doet aangifte van het overlijden bij de gemeente. Hierbij zijn enkele zaken van belang om te controleren:
- Had de overledene een testament? In een testament kunnen namelijk uitvaartwensen staan. Denk aan de voorkeur voor een crematie of begrafenis, of zelfs de locatie waar iemand gecremeerd of begraven wenst te worden. Ook kan er een (uitvaart)executeur zijn benoemd. Dit is de persoon die verantwoordelijk is voor het organiseren van de uitvaart;
- Had de overledene een uitvaartverzekering? Indien de overledene verzekerd is, wordt (een deel van) de uitvaartkosten vergoed door de verzekeraar. Indien dit niet zo is, dienen deze kosten te worden voorgeschoten door de erfgenamen. De uitvaartonderneming zoekt dit voor u uit. Deze kosten mag u niet betalen van de rekening van de overledene. Hierover meer onder punt 2.
- Heeft de overledene een ‘wensenboekje‘ geschreven? Het is mogelijk dat de overledene een uitvaartwensenboekje heeft geschreven met daarin verschillende uitvaartwensen, zoals de muziek die afgespeeld moet worden, de mensen die er wel of niet bij mogen zijn, de consumpties die bij de uitvaart geregeld moeten worden of de kist waarin iemand wenst te liggen.
2. De bankrekeningen ‘bevriezen’
Er zal een melding gedaan moeten worden bij de bank van het overlijden. De bank is namelijk verplicht om bij het overlijden van een persoon de bankrekeningen te bevriezen. Dit houdt in dat er geen geld meer kan worden opgenomen door iemand van de bankrekeningen. Kosten die doorlopen zoals abonnementen, huur of nutsvoorzieningen zoals gas, water en licht, blijven echter wel betaald worden vanaf de rekeningen.
Het kan zijn dat er kosten moeten worden gemaakt namens de overledene, zoals de uitvaartkosten. Deze kosten mogen dan ook niet van de rekeningen van de overledene worden betaald. Doet u dit wel, dan zegt de wet dat u zich gedraagt als een erfgenaam die de nalatenschap zuiver aanvaardt. Dit betekent dat u de bezittingen én schulden erft van een overledene en voor de schulden zelfs persoonlijk aangesproken kunt worden. Pas hier dus mee op, vooral omdat u in zo een vroeg stadium vaak nog niet weet wat het vermogen precies is van de overledene. Bewaar de bonnen goed van alle kosten die u maakt, zodat die kosten later weer terug betaald kunnen worden vanaf de rekening van de overledene. Sommige kosten kunt u ook aftrekken van de erfbelasting.
3. Het opvragen van het testament
Mogelijk heeft de overledene een testament opgesteld. Na het contacteren van de uitvaartonderneming en de bank zal uitgezocht moeten worden wie de uitvaart en de financiële zaken precies moet regelen. Dat kan, zoals hierboven genoemd staat, zijn vermeld in het testament. Staat dit niet hierin vermeld, dan is het testament alsnog van belang vanwege de volgende redenen:
- Het testament bepaalt wie de erfgenamen zijn en wie recht hebben op de erfenis van de overledene.
- Het testament kan een executeur bevatten. De executeur is verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Dit houdt in dat de executeur alle verdere zaken moet regelen die hieronder zijn genoemd. Is er geen executeur, dan zijn de erfgenamen gezamenlijk verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap.
- Het testament kan ook nog bijzondere bepalingen bevatten, waaronder legaten die moeten worden afgegeven aan bijvoorbeeld goede doelen of familieleden.
Via het Centraal Testamentenregister kunt u zelf informeren of de overledene een testament had gemaakt en zo ja, wanneer en bij welke notaris. Een officieel afschrift van het testament, een gewaarmerkt kopie, kunt u opvragen bij de desbetreffende notaris.
4. Uitzoeken of er een verklaring van erfrecht of executele nodig is
Voor het toegang krijgen tot de bankrekeningen, kan het zo zijn dat de bank een verklaring van erfrecht vraagt. Dit is een verklaring van een notaris waarin staat wie de uiteindelijke erfgenamen zijn en wie de zaken gaat regelen namens de erfgenamen. Iedere bank hanteert een ander beleid met betrekking tot het verschaffen van toegang tot de bankrekeningen aan de executeur dan wel erfgenamen. Is het saldo onder een bepaald bedrag, dan is geen verklaring van erfrecht vereist. Informeer bij de desbetreffende bank of u het wel of niet nodig hebt.
Is er een woning in het spel, dan is een verklaring van erfrecht ook belangrijk. De verklaring van erfrecht kan namelijk worden ingeschreven in het Kadaster. Daardoor komt het huis op naam van de erfgenamen te staan. Dit scheelt ook tijd als de woning later zou worden verkocht door de erfgenamen. Ook gevoelsmatig kan het fijn zijn dat dit gedaan wordt. Een langstlevende partner die wordt geconfronteerd met post waarin nog steeds de overleden partner wordt genoemd, kan zich minder prettig voelen. Door de verklaring van erfrecht in het Kadaster in te schrijven, zal correspondentie ook aan de juiste personen gericht worden omdat bekend is wie de woning heeft geërfd.
Een alternatief voor de verklaring van erfrecht is de verklaring van executele. De executeur kan hiermee ook aantonen bij de bank of andere instanties dat hij de verantwoordelijke is voor het regelen van zaken namens de erfgenamen. Deze verklaring kan echter niet worden ingeschreven bij het Kadaster.
5. Een verklaring van erfrecht of executele laten opstellen
Is duidelijk geworden wie verantwoordelijk zijn voor de afwikkeling van de nalatenschap en is er inderdaad een verklaring van erfrecht of executele nodig in uw situatie, dan zal er een afspraak met de notaris gemaakt moeten worden voor het opstellen van een verklaring van erfrecht of executele. Wij zullen u adviseren over de gang van zaken, de rechten en plichten van de erfgenamen en executeur en alle benodigde documenten.
Wij vragen u om bepaalde informatie en documenten mee te nemen naar de afspraak. Voor ons is (onder andere) van belang:
- de akte van overlijden;
- uw legitimatiebewijs;
- uw personalia alsmede de personalia van de erfgenamen. Denk hierbij aan de volledige voor- en achternamen, adressen, geboortedatum en -plaats, burgerlijke staat.
- een kopie van het testament van de overledene als deze aanwezig is;
- een kopie van de huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden of het samenlevingscontract;
- een globaal overzicht van het vermogen van de overledene;
- een trouwboekje.
Houd er rekening mee dat het opstellen van een verklaring van erfrecht of executele veel tijd in beslag neemt. Wij dienen namelijk ook bijvoorbeeld bij gemeenten stukken op te vragen van de overledene. Als er sprake is van een erfgenaam in het buitenland, kost het ook meer tijd om alle benodigde documenten te ontvangen. Het onderzoek doen naar de erfgenamen en het inschrijven van stukken kost nou eenmaal tijd. Het is daarom aan te raden om niet te lang te wachten met het maken van de afspraak met de notaris.
Na het maken van de afspraak, zullen wij onderzoek doen naar de erfgenamen en hun brieven sturen met betrekking tot het aanvaarden of verwerpen van de nalatenschap. Hoe vreemd het ook klinkt, u dient eerst een nalatenschap officieel te accepteren voordat u er ook recht op heeft. Bij het afleggen van de verklaring zal uw handtekening ook gelegaliseerd moeten worden. Dit houdt in dat wij het aan de hand van uw legitimatiebewijs controleren en verklaren dat u ook de persoon bent die de verklaring heeft getekend. Als wij alle benodigde verklaringen van de erfgenamen binnen hebben gekregen per post, kunnen wij de verklaring van erfrecht opstellen en ondertekenen. Hierna kan de executeur of kunnen de erfgenamen verder met het afwikkelen van de nalatenschap.
6. Praktische en financiële zaken regelen
Er zijn enkele praktische zaken en financiële zaken die door de erfgenamen of de executeur geregeld moeten worden:
- Zet abonnementen stop: het kan zijn dat de overledene bijvoorbeeld een telefoonabonnement of credit card had. Deze moeten worden stopgezet.
- Geef het overlijden door aan bedrijven die automatisch incasseren en waarvan de levering niet zomaar kan worden stopgezet, bijvoorbeeld gas, water en licht. Maak afspraken met die bedrijven. Vraag bijvoorbeeld om een lager maandelijks bedrag (het energiebedrijf kan een leegstandtarief in rekening brengen).
- Meld het overlijden aan de werkgever. Die moet aan de partner of de kinderen een bedrag gelijk aan een maandsalaris uitkeren Dit bedrag valt buiten de erfenis. Daarnaast moet de werkgever ook het salaris van de maand van overlijden plus (een deel van) het vakantiegeld uitbetalen. Dit bedrag is wel onderdeel van de erfenis en moet op een rekening op naam van de overledene worden gestort.
- Controleer op www.slapendetegoeden.nl of de overledene nog andere bankrekeningen op naam heeft staan, zoals een zakelijke rekening voor de Vereniging van Eigenaren of een bankrekening in het buitenland. Meld het overlijden en vraag het bewijs van het tegoed op het moment van overlijden.
- Had de overledene beleggingen? Vraag bij de bank wat de waarde was op het moment van overlijden, want die waarde is van belang voor de aangifte erfbelasting. Overleg met de erfgenamen wat een verstandig moment is om te verkopen. Het kan in goede economische tijden verstandig zijn om deze beleggingen nog een tijdje aan te houden.
- Waren er schuldeisers? Die mogen zich drie maanden na het overlijden melden. U heeft zelf ook een plicht om schuldeisers aan te schrijven.
- Had de overledene zijn verzekeringen afgesloten via een assurantieadviseur? Neem contact op met die adviseur voor het afwikkelen van de verzekeringen. Had de overledene alles zelf geregeld? Meld het overlijden dan aan de verzekeringsmaatschappij waar de verzekering loopt. Dit kunt u vinden in de administratie of bankafschriften.
- Had u met de overledene een gezamenlijke zorgverzekering? Vraag de zorgverzekeraar om de polis aan te passen.
- Was er sprake van een overlijdensrisicoverzekering? Vraag deze dan aan. In de polis staat wie de uitkering ontvangt. Meestal is dit de partner.
- Meld het overlijden bij de verzekeraars waar de overledene pensioen opbouwde. U kunt via mijnpensioenoverzicht.nl navragen of en waar de overledene een pensioen opbouwde.
7. Zaken met betrekking tot de woning
De eerste vraag is of er sprake is van een huur- of koopwoning.
Huurwoning
Had u samen met uw overleden partner een huurwoning? Controleer of het huurcontract (ook) op uw naam staat en laat het contract zo nodig aanpassen. Huurde de overledene zelf een woning, zeg de huur dan zo snel mogelijk op. De huurkosten en de servicekosten kunnen namelijk oplopen. Vraag bij de verhuurder wat er moet gebeuren en wat de opzegtermijn is.
Heeft u nog niet besloten of en hoe u de erfenis aanvaardt? Leg dan schriftelijk vast waarom u de woning
ontruimt en wat u tijdelijk met de inboedel doet. Zo voorkomt u dat u de erfenis per ongeluk
zuiver aanvaardt.
Koophuis
Had de overledene een hypotheek afgesloten? Meld het overlijden dan bij de desbetreffende geldverstrekker. Beslis in overleg met de erfgenamen wat u met het koophuis doet. Is er sprake van een langstlevende partner, dan wordt vaak besloten dat deze in de woning zal blijven wonen. Hiervoor is inschrijving van de verklaring van erfrecht in het Kadaster van belang. Wij verzorgen dit voor u.
Besluit u de woning te verkopen, spreek dan goed af met de erfgenamen voor welke verkoopprijs dit zal gebeuren. Hier kunnen vaak meningsverschillen over ontstaan. De ene erfgenaam wenst een zo hoog mogelijk bedrag, terwijl de andere juist zo snel mogelijk ervan af wenst te zijn. Voorkom ruzies en communiceer goed met elkaar over dit soort zaken.
8. Belasting
Na het overlijden doet u allereerst voor de inkomstenbelasting aangifte van het jaar van overlijden. U krijgt dan meestal een belastingaanslag voor de inkomstenbelasting van de overledene van de Belastingdienst. U betaalt de belasting die nog verschuldigd is door de overledene. Dit kan via de bankrekening van de overledene.
Erft u een koopwoning, controleer dan de WOZ-waarde van het jaar vóór het jaar van overlijden. De WOZ-waarde wordt namelijk altijd één jaar met terugwerkende kracht vastgesteld. Vindt u de WOZ-waarde te hoog, dan kunt u mogelijk nog bezwaar maken, wat erfbelasting kan schelen.
Als erfgenaam zijnde ontvangt u vaak een aangifteformulier voor de erfbelasting. Krijgt u dat niet, dan moet u het formulier zelf opvragen bij de Belastingdienst. U heeft acht maanden de tijd om belastingaangifte te doen. Hier komt een hoop bij kijken. Wij kunnen u helpen bij het versturen van de aangifte erfbelasting en het maken van de juiste keuzes bij de aangifte. Doet u niet op tijd aangifte, dan kunt u maximaal vijf maanden uitstel krijgen. U moet dan mogelijk wel belastingrente betalen. Voorkom dit door op tijd aangifte te doen en/of hulp in te schakelen van een notaris of accountant.
Heeft u na het overlijden van uw partner een eenpersoonshuishouden? Vraag of uw tarief voor de rioolbelasting en andere gemeentelijke belastingen omlaag kunnen. Soms heeft u recht op hogere huursubsidie. Blijft u na uw overlijden alleen achter met uw kinderen? Vraag aan een belastingadviseur over aftrekposten voor bijzondere lasten.
9. Sociale media
Had de overledene een profiel op sociale media, zoals Facebook, Twitter of Instagram? U kunt dan profielen laten verwijderen. Bij sommige platforms heeft de overledene zelf kunnen instellen wat er na zijn overlijden met zijn profiel gebeurt. Vaak is dit echter niet gebeurd. Bent u geen familie van de overledene? Bij sommige sociale media kunnen ook niet-familieleden een profiel laten verwijderen. Er is dan wel bewijs nodig van het overlijden, bijvoorbeeld een foto van een overlijdensbericht. Het kan echter zo zijn dat het de wens was van de overledene om nog een overlijdensbericht te plaatsen op sociale media. Houd rekening met deze wensen.
Wij helpen u graag
De kans is groot dat u door de bomen het bos soms even niet meer ziet. Door middel van het bovenstaande stappenplan kunt u goed op weg komen, maar het kan natuurlijk voorkomen dat er problemen zijn waar u geen raad mee weet. Schroom niet om contact met ons op te nemen. Wij helpen u graag. Ook voor het opstellen van een verklaring van erfrecht bent u bij ons aan het juiste adres. Druk op de onderstaande knop om contact met ons op te nemen.